Kriptoparaların daha çok kişi tarafından kullanılmaya başlanması, Ethereum ağındaki işlem maliyetini arttırdı. Her problem gibi, pahalılık problemi de beraberinde kendi çözüm yöntemlerini getirdi. Ethereum’un pahalılığını fırsat bilerek daha kolay bir pazarlama süreci yürüten Avalanche, Solana, Polkadot gibi diğer ana ağlar dışında Ethereum ağına bağlı kalınarak üretilen ve L2 (ikinci katman) olarak kategorilendirilen çözümler de mevcuttur. Immutable X, bir L2 çözümü olarak ortaya çıktı ancak diğer rakiplerinden hızla ayrıştı. Çünkü daha önce NFT varlıklara özel bir L2 çözümü ortaya konmamıştı. Bu nedenle Immutable X, ilk L2 çözümü değildir ancak NFT varlıklara özel olarak tasarlanan ilk L2 çözümü olması bakımından çok önemlidir. Bu yazımızda Immutable X ne gibi kolaylıklar sağlıyor?, NFT alanında neleri değiştirebilir? gibi soruların cevaplarını bulacaksınız.

Immutable X’in en belirgin özellikleri işlemlerin çok hızlı ve çok düşük gas ücretleriyle gerçekleşmesidir. Bu sayede Immutable üzerine kurulan oyun platformlarının oynanması, düşük maliyet nedeniyle, oldukça kolay olacaktır. Immutable, hızlı ve ucuz transfer altyapısını Starkware ile beraber sağlıyor. Starkware’nin Starkex isimli doğrulama yöntemini kullanan Immutable X, bu sayede hızlı ve ucuz transferleri gerçekleştirebilmektedir. Immutable X, bir yan zincir değildir. Bu nedenle Immutable X’in güvenliği doğrudan ana ağ olan Ethereum’un güvenliğine bağlıdır. Dolayısıyla hayli yüksek bir güvenlik seviyesine sahip olduğu söylenebilir. Immutable X üzerinde yer alan herhangi bir NFT, ana Ethereum ağına transfer edilebilir. Dolayısıyla ucuzluğu ve hızı için Immutable X’i kullanmak isteyen oyun platformları, NFT’lerin satılması için daha büyük bir pazara erişmek isteyen kullanıcılarına köprü imkanını da sunmuş olmaktadırlar.

Immutable X platformunun kurucuları ile birçoğumuzun oynamasa bile aşina olduğu Gods Unchained kart oyununu geliştiren kişiler aynıdır. Bu nedenle de Immutable X üzerine taşınan ilk NFT varlıklardan biri Gods Unchained oyununun kartlarıdır. Kartların transfer edilmesi, aslında Immutable’nin ne kadar ucuzluk sağladığını göstermesi bakımından önemli bir test niteliğindeydi. İlk aşamada 1 milyon 448 bin adet Gods Unchained kartı Immutable X üzerine taşındı ve ödenen toplam maliyet 3.000 USD tutarından daha az oldu. Kaba bir hesaplamayla kart başına 10 Gas’dan daha düşük bir tutar ödendiği söylenebilir.

Karbon Salınımı

Immutable X’in gas maliyetini düşürmesi, bağlı olduğu ana Ethereum ağındaki işlem yükünü de azaltmasını sağlamaktadır. Ethereum’un halen PoW sistemini kullandığı düşünüldüğünde, işlem yükünün azaltılması aynı zamanda elektrik tüketiminin de azalmasına katkı verilmesi anlamına gelmektedir. Bu sayede Immutable X’in ve birçok L2 çözümünün çevre dostu bir hamle gerçekleştirdikleri söylenebilir. Örneklemek için yine Gods Unchained kartları üzerinden devam edelim. Toplamda ana Ethereum ağından Immutable X’e transfer edilen kart sayısı 8 milyonu geçkindir. 8 milyondan fazla kartın transferi için harcanan elektrik maliyeti 1030 KwH seviyesindedir. Aynı işlemler Ethereum üzerinde gerçekleştirilseydi 490 milyon KwH elektrik tüketilecekti. Immutable X’in kabaca 475.000 kat daha az elektrik tüketimine neden olduğunu söyleyebiliriz. Ancak Immutable X, az miktarda elektrik tüketimine neden olsa da tamamen çevre dostu olmak için tükettiği elektriğe eş değer miktarda karbon kredisi alacağını açıkladı.

(Karbon kredisini özetle açıklamak gerekirse, doğaya karbon salınımı gerçekleştiren şirketlerin çevre dostu hale gelmeleri için bir tür teşvik olduğu söylenebilir. Periyodik olarak karbon salınımını azaltma sözü veren şirketler, doğaya saldıkları karbon oranına eş değer miktarda kredi alabilirler. Şirketlerin periyodik olarak karbon salınımlarını azaltmaları zorunludur. Salınım azaldıkça ilk başta alınan kredi miktarının bir kısmı boşa çıkacaktır. Boşa çıkan krediler, karbon salınımını azaltmayan veya azaltamayan şirketlere satılarak gelir elde edilmesini sağlar.

Böylelikle çevre dostu hale gelenler kredileri satarak gelir elde eder, çevre dostu olmayanlar ise kredileri satın almak zorunda kalarak ekstra maliyet yükü altına girerler.)

Immutable X, en azından 2025 yılına kadar kredi satın alımını sürdüreceğini belirtiyor. Ethereum ağının ETH 2.0 geliştirmesiyle beraber daha çevre dostu hale gelmesiyle Immutable X, daha da az elektrik tüketimine sahip olarak daha önce satın aldığı kredileri satabilecektir.

Metadata Orders

Immutable X, NFT özelinde çalışan bir L2 çözümü olduğu için farklı NFT çözümleri üzerinde çalışıyor. Platformun geliştirmek istediği Metadata Orders adlı bir nevi NFT arama yöntemi, NFT ürünlerin özelliklerine göre sıralanmasını sağlamayı hedefliyor.

Bilindiği gibi her bir NFT’nin kendine has özellikleri vardır. Bu özellikler NFT içerisinde metadata olarak bulunur. Immutable X’in Metadata Orders çözümü sadece aranan özelliklere sahip NFT’leri sıralayacağı için çeşitli filtrelerin aramalara uygulanmasını sağlayacak. Örneğin, bir avatar aranırken siyah saçlı, altın kolyeli gibi aramalar veya oyun kartları arasından savunma özellikleri güçlü olan kartlar aranabilecek. Dolayısıyla Opensea gibi platformlardaki en ucuz – en pahalı tarzındaki veya kategorilere göre yapılan aramalar daha da detaylandırılmış olacak.

İşbirlikleri

Immutable X üzerinde halka arz edilecek olan NFT ürünler için NFT üreticileri kendilerine özel komisyon oranları belirleyebiliyorlar. Dolayısıyla NFT üreticileriyle esnek sayılabilecek bir işbirliği halinde oldukları söylenebilir.

Pazarlama açısından bakıldığında Immutable X hayli başarılı bir tablo ortaya koyuyor. Bu işbirlikleri arasında öncelikle en büyük NFT marketi olan Opensea ve Tiktok gelmektedir. Immutable X için daha önemli olan Opensea işbirliğiyle başlayalım. Opensea, Immutable X’in platforma entegre edileceğini duyurdu. Opensea üzerinde halihazırda Polygon entegrasyonu var ve Polygon üzerindeki ETH ile NFT alım-satımı yapılabiliyor. Benzer şekilde Immutable üzerindeki ETH bakiyesiyle de Opensea üzerinde ticaret yapılabilecek. Bu işbirliği Immutable X için hayati bir önem taşıyor. Çünkü, eğer Immutable X kısıtlı bir pazar imkanına sahip olsaydı, Immutable üzerinde işlem yapan kullanıcılar, daha sonra NFT’lerini satmak için tekrar ana Ethereum ağına NFT’lerini taşımak zorunda kalacaklardı. İşbirliği sayesinde kullanıcılar, Immutable X platformunu terk etmeden NFT’lerini en büyük markette listeleyebilecek ve satabilecek. Sonuç olarak, Immutable X üzerindeki varlıkların daha uzun süre ağda kilitli kalmaları(TVL) ve ekosistemi olumlu etkilemeleri beklenebilir.

Tiktok işbirliğine gelirsek, Tiktok ilk NFT koleksiyonunu Immutable X üzerinde çıkartacağını duyurdu. Geçtiğimiz günlerde ise ilk ürünler piyasaya sürülmeye başlandı. İleride çok daha fazla NFT’nin piyasaya sürülmesi beklenebilir.

Tiktok bilindiği üzere en popüler sosyal medya uygulamalarından biridir. Özellikle genç kesim tarafından daha çok kullanılan uygulama, piyasaya yeni çıkacak olan NFT projeleri için de hayati önemdedir. Çünkü, Tiktok üzerinden etkili bir pazarlama kampanyası uygulayan projeler, diğer sosyal medya uygulamalarına kıyasla çok daha hızlı bir etkileşim elde ederek başarı şanslarını ciddi anlamda arttırabilmektedirler. O nedenle Tiktok’un Immutable X platformunu seçmiş olması, son derece ciddi bir pazarlama başarısı olarak gösterilebilir.

Tiktok ve Opensea gibi işbirliklerinin dışında Marvel’in resmi NFT’lerine sahip olan VeVe uygulamasının sahibi olan ECOMI de Immutable X ile çalışacağını açıkladı. Oyun alanında ise Gods Unchained’e ek olarak İlluvium oyunu Immutable X kullanacağını duyurdu.

Token

Immutable X, IMX adında kendi tokenini çıkartacağını duyurdu. Ancak token henüz piyasaya sürülmüş değil. Tokenin özellikleri arasında ise Immutable X üzerinde ödenecek tüm komisyonların %20’sinin IMX ile ödenmesi, platform üzerindeki likidasyonun sağlanması ve platform üzerindeki kararların IMX tokenler aracılığıyla oy kullanılarak kararlaştırılması gibi işlevler bulunuyor.